Het tekort aan technische medewerkers is al een poos alarmerend. Daarbij komt dat de instroom op verschillende technische opleidingen onder de maat blijft. Dat belooft weinig goeds voor de toekomst. Hoe kunnen we dit doorbreken en hoe lossen we het tekort op? Bruno Hulders van techniekschool Richtpunt Hamme en Henrik Stevens, bestuursvoorzitter van het Da Vinci College, gaan hierover met elkaar in gesprek.

‘Tot 2032 is er geen verbetering in de instroom van technisch personeel te verwachten’, vertelt Bruno Hulders. ‘Want voor elke honderd industriële medewerkers die met pensioen gaan, verwachten we 82 instromers. Veel industriële bedrijven worden momenteel geremd in hun ontwikkeling. Simpelweg omdat ze niet genoeg werkvolk kunnen krijgen.’ Om de instroom in het technisch beroepsonderwijs te verbeteren, moet er nog wel wat “missiewerk” gebeuren, vinden beiden. Bruno: ‘Het gaat echt voor een deel om perceptie. Mijn eigen zoon heeft recent gekozen voor het technisch onderwijs. En zelfs ik krijg nog van vrienden te horen: “je zoon is heel intelligent, waarom gaat hij “maar” naar het technisch beroepsonderwijs?” Ongelofelijk. Tegelijkertijd weten diezelfde vrienden van mij best dat als ze thuis een vakman nodig hebben, ze veel geld moeten betalen. Dus het heeft te maken met aanzien.’ Henrik Stevens is het met Bruno eens: ‘We lossen het instroomprobleem alleen op als het technisch beroep hoger in aanzien komt én er goed voor betaald wordt. Maar dan ben je er nog niet. De jonge generatie wil vooral werken bij een organisatie die maatschappelijk relevant is. Zij willen impact maken en kunnen doorgroeien. Daarop hebben wij als onderwijs beperkt invloed, maar waar we deze ontwikkeling samen met de industrie een impuls kunnen geven, pakken we graag onze rol.’

VR in de klas

Het aanzien van technisch onderwijs wordt mede dankzij innovatie steeds beter. Bruno heeft bijvoorbeeld gemerkt dat de inzet van virtual reality in de klas heel populair is. ‘We gebruiken VR op verschillende manieren, van geschiedenisles tot binnenkort een virtueel model van een kolomboormachine inclusief alle veiligheidsvoorschriften en -stappen. En samen met Bilfinger gaan we een model ontwikkelen waarin je virtueel kunt lassen.’ Henrik: ‘Het Da Vinci College heeft samen met bedrijfsleven en overheid de Duurzaamheidsfabriek. Dat is een fysieke plek waar bedrijven hun innovaties een stap verder kunnen brengen. Van innovatiebegeleiding tot prototypebouw of de eerste stappen naar productie. We hebben een fabriek en maakhallen met veel faciliteiten, van draaibanken tot 3D-printers en lasrobots. Dat is zeker iets dat de aandacht trekt.’ ‘Om van te watertanden’, reageert Bruno. ‘Daar werken wij ook naar toe in onze regio: een plek waar onderwijs, overheid en bedrijfsleven samenwerken om jonge technici op te leiden en de huidige generatie technische medewerkers bij te scholen.’

Common pool

Totdat de instroom in evenwicht komt met de vraag naar technische medewerkers, blijft het nog zeker tien jaar “behelpen”. Dat is een serieuze boodschap waarmee de industrie aan de slag moet, als het aan Bruno en Henrik ligt. En Henrik wil daarbij wel een suggestie doen: ‘Ik denk dat het heel belangrijk is dat de industriële bedrijven elkaar gaan vinden in hun investeringsprogramma’s. We moeten in de industrie echt toe naar een “common pool”-denken. Dus denk na over wanneer je je investeringen – bijvoorbeeld een turnaround -  doet, en hoe je een gezamenlijke pool van medewerkers kunt creëren waarmee je al dat werk kun uitvoeren. Het betekent dat je je werkzaamheden af gaat stemmen en gezamenlijk inplannen. Hoe beter je coördineert, hoe beter je de common pool kunt gebruiken.’ Bruno onderschrijft dat: ‘Ik denk dat samenwerken en kennis delen de toekomst heeft. Als bedrijf moet je van je eilandje komen. Veel commerciële bedrijven vinden dat nog lastig. Het vergt een bepaalde mindset, maar het is wel noodzaak.’

Vertrouwen

Waar het uiteindelijk om draait, is vertrouwen, vindt Henrik. ‘Een common pool gaat alleen goed functioneren als mensen elkaar vertrouwen en oprecht willen helpen. Vertrouwen is het sleutelwoord. De beroemde Amerikaanse politicoloog Francis Fukuyama heeft al eerder wetenschappelijk vastgesteld dat waar vertrouwen heerst, mensen creatiever zijn, elkaar meer ruimte geven en sneller tot innovatie komen. En dat is wat we nodig hebben in deze krapte.’

Henrik Stevens

Henrik Stevens studeerde aan de Erasmus Universiteit en promoveerde aan de TU Delft. In 2011 werd hij directeur van het Maritiem en Logistiek College De Ruyter in Vlissingen en vervolgens van Techniek College Rotterdam. Sinds kort is Henrik bestuursvoorzitter van het Da Vinci College: een regionaal opleidingscentrum voor middelbaar beroepsonderwijs met ruim 220 mbo-opleidingen in de regio Zuid-Holland Zuid.

Bruno Hulders

Bruno Hulders studeerde aan de technische opleiding mechanische vormgevingstechnieken en werkte vijftien jaar met veel plezier in de plaatbewerking. Daarna werd hij lasser-monteerder, totdat hij het niet meer naar zijn zin had en een switch maakte naar het onderwijs. Hij werd mechanica-leerkracht voor draaien en frezen en leerkracht lassen. Drie jaar geleden werd hij innovatie-projectbegeleider om samen met de overheid en het regionale bedrijfsleven steeds meer innovatie naar school te brengen. Daarvoor werkt hij onder andere samen met Bilfinger ROB